تفاوت‌های دیگ فولادی و چدنی را از جهات مختلف می‌توان مورد بررسی قرار داد از جهت قیمت محصول ، کیفیت ، مراحل و شرایط تولید ، طول عمر ، بازدهی و بهره‌وری و مسائل و کلیات دیگر . اما نکاتی که بیشتر برای خریداران و مصرف کنندگان حائز اهمیت است قیمت ، گارانتی ، خدمات پس از فروش ، قابلیت حمل و نقل و یا سرویس و تعمیر دیگ شوفاژ می‌باشد . حال سوال اینجاست که کدام دیگ شوفاژ را انتخاب کنیم که بهترین باشد ؟ برای پاسخ به این سوال تمامی تفاوت‌هایی که در این مقاله به آنها اشاره می‌کنیم را بررسی کنید تا به صورت مطلوب و مناسب نتیجه‌گیری کنید .
در ابتدا لازم است به این نکته اشاره کنیم که در بین محصولات تولید کشورمان ایران ، دیگ چدنی شوفاژکار محصولی سرآمد بوده و تنها گزینه با کیفیت ،قدمت و قیمت می‌باشد که دارای بهترین خدمات پس از فروش و بالاترین تنوع محصول است اما در ایران کارخانجات و برندهای بسیار زیادی در زمینه تولید دیگ فولادی فعالیت می‌کنند که برای انتخاب و خرید آنها حتماً لازم است که رزومه و دانش فنی و دیگر مسائل آن واحد تولیدی مورد بررسی قرار گیرد .
تفاوت‌های دیگ چدنی و فولادی در حمل و نقل
از چالش‌های بزرگ خریداران و مصرف کننده کنندگان دیگ شوفاژ موضوع حمل و نقل آن است که قاعدتاً با هزینه‌های گزاف نیز همراه می‌باشد چرا که هر دو محصول از وزن بالایی برخوردار هستند . اما یک تفاوت عمده و اساسی به چشم می‌خورد و آن این است که تمام مراحل طراحی ساخت مونتاژ و آز مایش دیگ فولادی در کارخانه انجام می‌پذیرد و به صورت کاملاً یکپارچه و مونتاژ شده تحویل مشتری می‌شود . هرچه ظرفیت حرارتی این محصول بیشتر باشد قاعدتاً وزن آن نیز افزایش پیدا می‌کند تا حدی که نه تنها به وسیله دست و نیروی انسانی و بلکه ابزارهای کوچک جابجایی مانند جرثقیل دستی قادر به بلند کردن دیگ فولادی نیستند و لزوماً باید جرثقیل‌های بزرگتر را به کار گرفت . در مقابل دیگ چدنی این مکان را در اختیار خریداران و سرویس کاران قرار می‌دهد که حتی در بالاترین ظرفیت‌ها امکان جابجایی به وسیله نیروی انسانی صورت پذیرد . دیگ چدنی از مجموعه چند قطعه ( پره ) تشکیل شده است که به صورت جداگانه تولید و به محل نصب منتقل می‌گردد و مرحله مونتاژ و تست آن نیز در محل نصب انجام می‌گیرد . این ویژگی بارزترین تفاوت میان دو دیگ چدنی و دیگ فولادی محسوب می‌شود .
تفاوت‌های دیگ فولادی و چدنی در سرویس و تعمیر
همانطور که قبلاً اشاره شد دیگ فولادی به صورت یکپارچه از لوله و ورق‌های فولادی مخصوص ساخته می‌شود در این حال اگر بدنه یا لوله‌های این دیگ بعد از سپری کردن عمر مفید خود نیاز به تعمیر داشته باشد می‌توان نسبت به تعویض لوله‌های آتش‌خوار آن اقدام کرد و در صورت تکرار خرابی یا پوسیدگی و در صورت عبور دیگ فرسوده یا دیگ نو به محل موتورخانه دیگ باید به طور کلی تعویض گردد .اما در دیگ چدنی شرایط متفاوت است یعنی در صورت نشتی یا پوسیدگی دیگ ، پره‌ها از یکدیگر جدا می‌شود و علاوه بر تشخیص صحیح محل پوسیدگی امکان تعویض یک پره نیز وجود دارد . حتی اگر نیاز باشد که کل پره های دیگ چدنی تعویض گردد با توجه به قابل حمل بودن پره‌ها و تجهیزات دیگ این امر به سهولت انجام می‌پذیرد .
تفاوت‌های دیگ فولادی و چدنی در تحمل فشار
تولید دیگ چدنی به روش ریخته‌گری است هرچند که در کارخانه صنعتی شوفاژکار از پیشرفته ترین تجهیزات ریخته‌گری و فناوری‌های مربوط به آن استفاده می‌شود اما در نهایت با توجه به عدم تنیدگی کامل مولکول‌های چدن محصولات دیگ چدنی از یک محدوده تحمل فشار مشخصی برخوردار هستند این در حالی است که لوله و ورق مورد استفاده در دیگ فولادی
تمام ویژگی‌های مورد لازم در راستای تحمل فشار را دارند . لازم به ذکر است که دیگ چدنی شوفاژکار برای فشار کاری بین ۴ الی ۶ بار طراحی و تایید شده است و برای فشار کاری بالاتر لزوماً باید از دیگ فولادی استاندارد استفاده و نصب شود . در محصولاتی مانند پکیج زمینی شوفاژکار نیز از دیگ چدنی استفاده می‌شود .
تفاوت‌های دیگ چدنی و فولادی در قیمت
قیمت دیگ فولادی و چدنی در ابتدا به میزان ظرفیت حرارتی آن بستگی دارد یعنی هرچه توان گرمایشی یک محصول بیشتر باشد قاعدتاً قیمت آن نیز افزایش پیدا می‌کند اما در شرایطی که ظرفیت دیگ فولادی و دیگ چدنی یکسان باشد با توجه به برند محصول و سابقه تولید کننده ممکن است دیگ فولادی از قیمت بالاتری برخوردار باشد . نکته مهم این است که دیگ فولادی در دو نوع استاندارد و غیر استاندارد تولید می‌گردد که در مدل‌هایی که پلاک استاندارد دارند قیمت‌ها بالاتر می‌باشد . اما باید بدانیم که در اکثر مواقع به دلیل اینکه موتورخانه در زیرزمین‌ها یا مکان‌های صعب العبور ایجاد شده است امکان جایگزین کردن دیگ فولادی فرسوده با دیگ فولادی جدید فراهم نمی‌باشد فلذا خریداری نصب و راه‌اندازی دیگ چدنی تنها گزینه می‌باشد .
تفاوت دیگ فولادی و چدنی در تعمیرات
در مورد تعمیرات دیگ شوفاژ هم تفاوت‌هایی وجود دارد که به آنها اشاره می‌کنیم .
دیگ فولادی در زمان فرسایش و یا پوسیدگی و نشتی قابلیت تعمیر و بازسازی را دارند به نحوی که قسمت‌های پوسیده بدنه با جوشکاری و تکه گذاری ترمیم می‌گردد و لوله‌های آتش‌خوار آن به همراه شیلدها قابل تعویض می‌باشند البته که تجربه و تخصص و ابزارآلات سرویس کار بسیار بسیار در کیفیت این فرایند تاثیرگذار می‌باشد و قاعدتاً از هزینه تامین قطعات و اجرت بالایی هم برخوردار است . اما در مقابل دیگ چدنی در زمان پوسیدگی و نشتی قابلیت جوشکاری را نداشته و صرفاً با تعویض یک یا چند پره و یا تعویض بوش‌های رابط بین دو پره دیگ عملیات تعمیر انجام می‌گردد . البته که باید به این نکته توجه داشت که دیگ‌های چدنی شوفاژکار دارای ۱۰ سال گارانتی کتبی می‌باشند و دیگ فولادی نیز بسته به میزان کیفیت و استاندارد بودن از یک مدت زمان گارانتی مشخص برخوردار هستند و اگر نیاز به تعمیر و یا سرویس در زمان اعتبار گارانتی باشد متخصصان و سرویس کاران شرکت بدون هیچ هزینه‌ای خدمات را ارائه می‌کنند .
سخن آخر
با مطالعه این مطلب به تفاوت‌هایی که برای خریداران و مصرف کنندگان در زمان خرید می‌بایست لحاظ گردد کاملاً واقف می‌شوید و میتوانید انتخاب آگاهانه داشته باشید .
به طور کلی اینطور می‌توان جمع بندی کرد که اگر ارتفاع و تحمل فشار کاری در موتورخانه لحاظ نگردد دیگه چدنی شوفاژکار بهترین گزینه برای موتورخانه‌های مسکونی ، تجاری، ورزشی و حتی پاساژ‌های پهناور و بزرگ می‌باشد .
