پمپ های آب یکی از پرکاربردترین تجهیزات در صنایع مختلف به شمار می روند و در زمینه های گوناگون استفاده می شوند. این پمپ ها از اجزای متنوعی تشکیل شده اند که یکی از مهم ترین آن ها، منبع انبساط تحت فشار است. این منبع که با نام های مخزن انبساط بسته، مخزن تحت فشار یا دیافراگمی شناخته می شود، نقش حیاتی در بهبود عملکرد سیستم پمپ ها دارد. استفاده از منبع تحت فشار باعث کاهش استهلاک پمپ، تنظیم فشار آب و جلوگیری از خاموش و روشن شدن مکرر پمپ ها میشود. به این ترتیب، عملکرد بهینه سیستم تأمین آب با کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر مفید تجهیزات تضمین می شود.
نحوه عملکرد منبع تحت فشار
منبع انبساط تحت فشار به طور کلی برای حفظ فشار ثابت و بهبود عملکرد پمپ ها در سیستم های آبرسانی طراحی شده است. در داخل این منبع، یک تیوپ قرار دارد که فضای پشت آن با گاز نیتروژن یا هوا پر می شود. این فرآیند باعث میشود که آب داخل لولهها با فشار کافی جریان یابد. تیوپ بین بدنه فلزی منبع و فلنج محکم شده و این ساختار باعث میشود منبع بهطور کامل آببندی شود.
زمانی که پمپ روشن میشود، آب با فشار از منبع به سیستم لولهکشی وارد میشود. پمپ به پمپاژ ادامه میدهد تا زمانی که فشار داخل لولهها و منبع به مقدار تنظیم شده برسد که معمولاً توسط فشارسنج یا سوئیچ فشار (pressure switch) تعیین میشود. اگر در این مدت شیر آب توسط مصرفکنندهای بسته شود، پمپ متوقف میشود تا فشار به سطح مورد نظر برسد. علاوه بر این، اگر شیر آب توسط مصرفکننده دیگری باز شود و مصرف آب کم باشد، منبع تحت فشار مانع از روشن شدن پمپ خواهد شد تا زمانی که آب ذخیرهشده داخل منبع باعث رسیدن فشار به حداقل مقدار تنظیمی شود.
بهطور کلی، منبع انبساط تحت فشار قادر است مقدار مشخصی از آب را تحت فشار نگه دارد و تا زمانی که آب داخل منبع به اتمام نرسد، پمپ روشن نمیشود. وقتی منبع در حال پر شدن است، آب درون تیوپ جمع میشود و با استفاده از فشار هوای موجود در منبع انبساط، آب به سیستم لولهکشی ساختمان هدایت میشود. این عملکرد باعث بهینهسازی مصرف انرژی و افزایش عمر پمپها میشود.
نحوه اتصال منبع تحت فشار به پمپ و تنظیم آن
منبع انبساط تحت فشار یکی از اجزای کاربردی در سیستمهای آبرسانی هستند که معمولاً برای پمپهای با توان یک اسب بخار و بالاتر مورد استفاده قرار میگیرند. این منابع به منظور ذخیره آب و انتقال آن به خروجی طراحی شده اند و نقش مهمی در افزایش طول عمر پمپ آب دارند. با جلوگیری از فعالیت بیرویه پمپ، این قطعات باعث کاهش استهلاک و مصرف انرژی میشوند.
برای نصب و اتصال منبع تحت فشار به پمپ، از تجهیزاتی مانند درجه فشار، کلید اتوماتیک و پنجراهی استفاده میشود. عملکرد این سیستم به این صورت است که با باز شدن شیر آب، ابتدا آبی که داخل منبع ذخیره شده است تخلیه میشود. در صورتی که مصرف آب ادامه پیدا کند و فشار داخل منبع کاهش یابد، کلید اتوماتیک یا سوئیچ فشار بهطور خودکار پمپ را فعال میکند تا افت فشار جبران شود و آبرسانی بدون وقفه ادامه یابد.
در بخش داخلی منبع تحت فشار، پشت تیوب از گاز نیتروژن یا هوا پر میشود که میزان این گاز بسته به عواملی مانند ارتفاع ساختمان، تعداد واحد ها، متراژ لوله ها و قطر آن ها تنظیم میشود. این منابع در ظرفیت های مختلف از ۸ لیتر تا ۵۰۰ لیتر تولید شده و در مصارف خانگی و صنعتی کاربرد دارند. نکته قابل توجه این است که حجم بزرگ تر منبع به معنای افزایش فشار آب نیست، زیرا فشار آب به توان پمپ وابسته است. نقش منبع تنها در ذخیرهسازی مقدار مشخصی آب و جلوگیری از روشن و خاموش شدن مکرر پمپ است که در نتیجه باعث کاهش مصرف برق و افزایش بازدهی سیستم می شود.
کاربرد و مزایا منبع انبساط تحت فشار
منبع انبساط تحت فشار یکی از تجهیزات مهم و کاربردی در سیستم های آبرسانی و صنعتی هستند که با تقویت فشار آب، افزایش عمر مفید پمپ ها و کاهش استهلاک، نقش قابل توجهی در بهبود عملکرد سیستم ایفا می کنند. این منابع با کاهش دفعات روشن و خاموش شدن پمپ، موجب صرفه جویی در مصرف برق شده و با طراحی دیافراگمی لاستیکی، مقاومت بالایی در برابر سایش، زنگ زدگی و پوسیدگی دارند. همچنین، کنترل فشار توسط این منابع از خطرات ناشی از افزایش فشار مانند ترکیدگی لولهها جلوگیری میکند. سطح صاف جداره داخلی آنها نیز مانع از ایجاد رسوبات و افزایش دوام مخزن میشود. منابع تحت فشار به دلیل مزایا و ویژگیهای خود در صنایع مختلف از جمله صنعت، معادن، مصارف خانگی، پالایشگاههای نفت و گاز، پتروشیمی، راکتورهای هستهای و حتی زیردریاییها کاربرد دارند. با این حال، برای جلوگیری از مشکلاتی مانند ترکیدگی، باید تنظیم فشار گاز، استفاده از فشارسنجهای دقیق و سرویس منظم سیستم مورد توجه قرار گیرد.
تعویض منبع انبساط تحت فشار
تعویض منبع انبساط تحت فشار یکی از اقدامات ضروری برای حفظ عملکرد بهینه سیستمهای گرمایشی و سرمایشی است. این منبع وظیفه جذب تغییرات حجمی ناشی از انبساط و انقباض آب را بر عهده دارد و در صورت خرابی، ممکن است فشار سیستم دچار نوسان شده یا کاهش کارایی سیستم رخ دهد. برای تعویض، ابتدا باید منبع را از سیستم جدا کرده و اطمینان حاصل کرد که فشار هوا در بخش گازی منبع مطابق استاندارد باشد. سپس منبع جدید نصب شده و به درستی به سیستم متصل میشود. اهمیت این کار در جلوگیری از آسیب به پمپها و لولهکشیها و افزایش عمر مفید تجهیزات است.
کلام آخر
تعویض منبع انبساط تحت فشار نقش کلیدی در جلوگیری از خرابی سیستم های آبرسانی و گرمایشی دارد. این اقدام با حفظ فشار مناسب و عملکرد صحیح، طول عمر تجهیزات را افزایش داده و از نوسانات و استهلاک اضافی جلوگیری میکند. تعمیر و تعویض منبع انبساط راه های مختلفی دارد.
